Κυπριακή Στρατηγική Διαχείρισης Απορριμμάτων

Η κυπριακή πολιτική για τη διαχείριση των απορριμμάτων βασίζεται κυρίως στην ιεράρχηση των απορριμμάτων (πρόληψη, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση, ανάκτηση, διάθεση) και στον σωστό περιβαλλοντικό χειρισμό. Απώτερος στόχος είναι η προστασία του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω της μείωσης/εξάλειψης των αρνητικών επιπτώσεων της παραγωγής και διαχείρισης αποβλήτων, της προώθησης της επαναχρησιμοποίησης, της ανακύκλωσης και της ανάκτησης και γενικά της περιβαλλοντικά ορθής διαχείρισης, προκειμένου να μειωθεί η διάθεση στους χώρους υγειονομικής ταφής και να μειωθεί ο συνολικός αντίκτυπος της χρήση των πόρων βελτιώνοντας την αποδοτικότητα και την αποτελεσματικότητα της χρήσης τους.

Η εφαρμογή της περιβαλλοντικά ορθολογικής διαχείρισης των απορριμμάτων που παράγονται στην Κύπρο επιτυγχάνεται με την εφαρμογή του περί Αποβλήτων Νόμου του 2011 (Ν.185(Ι)/2011) και του Νόμου περί Απορριμμάτων Συσκευασίας και Συσκευασίας του 2002 (Ν.32(Ι)/2002 ) και τις τροποποιήσεις τους, καθώς και τους Κανονισμούς και Διατάγματα που εκδίδονται σύμφωνα με αυτούς. Η παραπάνω νομοθεσία είναι αποτέλεσμα ευρωπαϊκής πολιτικής και νομοθεσίας εναρμονισμένης και προσαρμοσμένης στο εθνικό δίκαιο.

Στο πλαίσιο εφαρμογής του Νόμου περί Αποβλήτων.185 (ι)/2011, σκοπός του οποίου είναι η διαχείριση των απορριμμάτων για την προστασία της δημόσιας υγείας και της προστασίας του περιβάλλοντος και του περί απορριμμάτων συσκευασίας και συσκευασίας, ο Νόμος παραθέτει τα ακόλουθα πληροφορίες για το έτος 2014.

Σχέδιο Διαχείρισης Αστικών Απορριμμάτων

Σύμφωνα με το άρθρο 28 της Οδηγίας 2008/98/ΕΚ (αντίστοιχο με το άρθρο 35 του Ν.185(Ι)/2011) για τα απόβλητα, τα κράτη μέλη καταρτίζουν ένα ή περισσότερα σχέδια διαχείρισης αποβλήτων, τα οποία καθορίζουν το πλαίσιο, τις κατευθύνσεις, τις δραστηριότητες, διαδικασίες και μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας με την πρόληψη ή τη μείωση των αρνητικών επιπτώσεων της παραγωγής και διαχείρισης αποβλήτων, χρησιμοποιώντας την ακόλουθη ιεραρχία: α) πρόληψη, β) προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση, γ) ανακύκλωση, δ) άλλου τύπου της ανάκαμψης, π.χ δράσεις ανάκτησης και ε) διάθεση (ταφή).

Στο παραπάνω πλαίσιο, το Τμήμα Περιβάλλοντος έχει εκπονήσει το Σχέδιο Διαχείρισης Οικιακών και Αντίστοιχων Απορριμμάτων 2012 το οποίο, μετά από δημόσια διαβούλευση (2012) και νέες πολιτικές αποφάσεις, μετατράπηκε σε Σχέδιο Διαχείρισης Αστικών Απορριμμάτων 2015-2021. Παράλληλα, εκπονήθηκε συνοπτική περιγραφή του Σχεδίου Διαχείρισης Αστικών Απορριμμάτων με τίτλο «Στρατηγική Διαχείρισης Αστικών Απορριμμάτων» για την περίοδο 2015-2021. Η στρατηγική και το σχέδιο για τα αστικά απόβλητα έχουν αναπτυχθεί μετά από ευρεία διαβούλευση με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη καθώς και διαβούλευση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Σημειώνεται ότι θα ακολουθήσουν Σχέδια Διαχείρισης για τις υπόλοιπες ροές απορριμμάτων προκειμένου η Κυπριακή Δημοκρατία να συμμορφωθεί πλήρως με το παρόν άρθρο.

Οι βασικοί άξονες της στρατηγικής στην οποία βασίζεται το παρόν Σχέδιο είναι η συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τις ευρωπαϊκές οδηγίες για τη διαχείριση των απορριμμάτων που εμπίπτουν στη ροή των αστικών απορριμμάτων, η πλήρης αξιοποίηση της υπάρχουσας ιδιωτικής και κρατικής υποδομής διαχείρισης απορριμμάτων, η διατήρηση της ιεραρχίας διαχείρισης απορριμμάτων. , με έμφαση στην πρόληψη και χωριστή διαλογή των απορριμμάτων και την υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών με το χαμηλότερο κόστος.

Στο παραπάνω πλαίσιο έχουν τεθεί ποιοτικοί και ποσοτικοί στόχοι. Ποσοτικοί στόχοι είναι (α) 40% χωριστή συλλογή επί του συνολικού ποσοστού αστικών στερεών αποβλήτων έως το έτος 2021, με απώτερο στόχο το 50% έως το 2027 (από 20% το 2012), (β) το 50% των ανακυκλώσιμων υλικών (χαρτί). , πλαστικό, μέταλλο, γυαλί) στα αστικά απόβλητα που θα προετοιμαστούν για επαναχρησιμοποίηση έως το 2020, (γ) το 15% των αστικών οργανικών αποβλήτων θα συλλέγεται χωριστά έως το 2021, (δ) η ποσότητα βιοαποδομήσιμων απορριμμάτων που προωθείται για ταφή δεν θα υπερβαίνει τους 95.000 τόνους μετά την επεξεργασία (έναντι 459.940 τόνων που στάλθηκαν για ταφή το 2011, εκ των οποίων μόνο 57.000 τόνοι είχαν υποβληθεί σε επεξεργασία στο Koshi Integrated Solid Waste Management (OEDA)) και (ε) την επίτευξη των στόχων των ευρωπαϊκών οδηγιών για απορρίμματα συσκευασίας, απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού που παράγονται από τον οικιακό τομέα και άλλες πηγές παρόμοιας τύπου με εκείνες του οικιακού τομέα και απόβλητα από οικιακές ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές.

Για την επίτευξη των στόχων και την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που απορρέουν από τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες, είναι επιτακτική ανάγκη η ενεργός συμμετοχή των τοπικών αρχών, η εισαγωγή σχεδίων και προγραμμάτων για την προώθηση της χωριστής συλλογής, τη μείωση του όγκου και την ανακύκλωση των δημοτικών απόβλητα. Σε ό,τι αφορά τις υποδομές, είναι απαραίτητο να αξιοποιηθούν πλήρως οι υπό κατασκευή OEDA Koshi και Pentakomo, να αξιοποιηθεί η υποδομή ιδιωτικής διαχείρισης απορριμμάτων, να ολοκληρωθεί το δίκτυο πράσινου σημείου και να δημιουργηθούν νέοι χώροι υγειονομικής ταφής στη Λευκωσία και την Πάφο, όπου η επεξεργασία και η δημιουργία, όπου ενδείκνυται, σταθμών διαμετακόμισης απορριμμάτων, θα πραγματοποιούνται σύμφωνα με τη σχετική Οδηγία.

Το Σχέδιο εγκρίθηκε τον Νοέμβριο του 2015 από το Υπουργικό Συμβούλιο.

Εθνικά Προγράμματα Πρόληψης Απορριμμάτων

Σύμφωνα με το άρθρο 29 της Οδηγίας 2008/98 /ΕΚ (που αντιστοιχεί στο άρθρο 36 του Ν.185(Ι)/2011) για τα απόβλητα, τα κράτη μέλη (ΚΜ) ορίζουν, σύμφωνα με το άρθρο 1 (Αντικείμενο και πεδίο εφαρμογής) και 4 (Ιεραρχία Αποβλήτων) της Οδηγίας, προγράμματα πρόληψης αποβλήτων το αργότερο έως τις 12 Δεκεμβρίου 2013. Σε αυτά τα προγράμματα, οι ροές αποβλήτων επιλέγονται από τα κράτη μέλη για τις οποίες τίθενται στόχοι για την πρόληψη της δημιουργίας τους. Ο κύριος στόχος αυτών των προγραμμάτων είναι η λήψη μέτρων και δράσεων που στοχεύουν στη διάρρηξη της σχέσης μεταξύ της οικονομικής ανάπτυξης και των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που συνδέονται με την παραγωγή αποβλήτων.

Για την τήρηση των ανωτέρω υποχρεώσεων, η Διεύθυνση Περιβάλλοντος του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος έχει εκπονήσει ανεξάρτητο Πρόγραμμα Πρόληψης Απορριμμάτων για την περίοδο 2015 – 2021, το οποίο περιέχει όλα τα σημεία που απαιτούνται από το άρθρο 29 της Οδηγίας. Το Πρόγραμμα Πρόληψης Αποβλήτων είναι το πρώτο πρόγραμμα που εκπονείται και έχει συζητηθεί δύο φορές εκτενώς με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αυτό το πρόγραμμα (α) καθορίζει ποιοτικούς στόχους που εστιάζονται στην αλλαγή των καταναλωτικών προτύπων που σχετίζονται με την παραγωγή αποβλήτων, τον περιορισμό της παραγωγής ορισμένων ροών αποβλήτων, την προώθηση της επαναχρησιμοποίησης, τη μείωση των οργανικών αποβλήτων για ταφή και τη μείωση της παραγωγής επικίνδυνων αστικών αποβλήτων απόβλητα, β) καθορίζει τα μέτρα πρόληψης της δημιουργίας αποβλήτων για ροές οργανικών αποβλήτων, χαρτί/χαρτόνι, πλαστικά (πλαστικά μπουκάλια, πλαστικές σακούλες, πλαστικά παιχνίδια), ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό, επικίνδυνα αστικά απόβλητα, ενδύματα (ρούχα/υφάσματα), ογκώδη και απόβλητα εκσκαφών, απόβλητα κατασκευών και κατεδαφίσεων και (γ) καθορίζει τις περιοχές στις οποίες στοχεύουν τα μέτρα και είναι οι κύριοι παραγωγοί απορριμμάτων, δηλαδή τα νοικοκυριά, ο δημόσιος τομέας, η γεωργία, ο τουρισμός, οι κατασκευές και ο ιδιωτικός τομέας/εταιρείες/οργανισμοί. Το πρόγραμμα καθορίζει επίσης τα μέσα ελέγχου και παρακολούθησης των μέτρων καθώς και ένα ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα για την εφαρμογή τους.

Το Πρόγραμμα εγκρίθηκε τον Νοέμβριο του 2015 από το Υπουργικό Συμβούλιο.

Το άρθρο προέρχεται από www.moa.gov.cy